Het is niet altijd gemakkelijk om ‘nee’ te zeggen op het werk, vooral als je bang bent om je collega’s teleur te stellen of als je een sterke wens hebt om behulpzaam te zijn. Toch is het belangrijk om grenzen te stellen, niet alleen om overbelasting en stress te voorkomen. Door niet onmiddellijk in te gaan op alles wat je weg uit komt, hou je focus én werk je veel efficiënter. Je bereikt dus uiteindelijk meer.
Maar hoe doe je dat dan?
1. Het allerbelangrijkste: ken & Begrijp je eigen grenzen
Het eerste wat je moet doen is je eigen grenzen en capaciteiten begrijpen. Als jij niet weet wat je grenzen zijn, wordt het ook heel moeilijk om van iemand anders te verwachten dat hij/zij die respecteert. Weet wat je aankunt en wat je limieten zijn.
Dit betekent dat je leert luisteren naar de signalen van je lichaam en geest: vermoeidheid, irritatie of stress zijn vaak tekenen dat een grens is bereikt. Reflecteer regelmatig op situaties waarin je je overweldigd voelt: wat gebeurde er, hoe voelde je je, en wat had je anders kunnen doen? Dit helpt je om realistisch te zijn over wat je wel en niet kunt doen.
Stel jezelf de vraag wat voor jou belangrijk is (waarden en prioriteiten) en welke activiteiten of situaties je energie geven of juist kosten.
Hier schuilt meteen ook een valkuil. Waarden die voor jou belangrijk zijn, zoals verantwoordelijkheid, behulpzaamheid of kwaliteit, kunnen onbewust leiden tot het overschrijden van je grenzen. Dit komt omdat je geneigd bent om deze waarden na te streven, zelfs als het ten koste gaat van je eigen welzijn.
Bijvoorbeeld:
Verantwoordelijkheid: Je neemt voortdurend extra taken op je, omdat je het gevoel hebt dat alles van jou afhangt.
Behulpzaamheid: Je zegt te vaak "ja" tegen verzoeken van anderen, uit angst om teleur te stellen.
Kwaliteit: Je werkt te lang door om alles perfect te maken, wat leidt tot overbelasting.
Om hiermee om te gaan, is het belangrijk om je bewust te worden van hoe deze waarden je keuzes sturen. Vraag jezelf af: "Is wat ik nu doe echt nodig? Of kan ik hier een grens trekken zonder mijn waarde te verliezen?"
Als deze eerste stap goed is genomen, lukken de 7 volgende vast ook:
2. Wees duidelijk en eerlijk
Wees eerlijk en duidelijk in je communicatie. Geef een kort en beleefd antwoord waarin je uitlegt waarom je de taak of het verzoek niet kunt aannemen. Vermijd uitgebreide excuses en blijf bij de feiten.
3. Bied alternatieven aan
Als je nee zegt, kun je proberen om een alternatief of een oplossing aan te bieden. Dit toont aan dat je bereid bent om mee te denken en te helpen waar mogelijk. Bijvoorbeeld, als je het te druk hebt, kun je een andere tijd voorstellen wanneer je wel beschikbaar bent.
4. Oefen assertiviteit
Assertief zijn betekent niet agressief zijn. Het gaat erom dat je zelfverzekerd en respectvol je standpunt kunt verwoorden. Oefen het gebruik van assertieve taal, zoals “Nee, mijn agenda zit vol.”
5. Focus op prioriteiten
Maak je eigen werk en prioriteiten duidelijk en leg uit waarom je bepaalde verzoeken niet kunt aannemen. Dit helpt anderen om te begrijpen dat je keuzes maakt op basis van je verantwoordelijkheden en prioriteiten.
6. Weet dat ‘nee’ zeggen oké is
Besef dat het oké is om nee te zeggen en dat dit geen teken is van zwakte of onwil. Het is belangrijk voor je eigen welzijn en productiviteit om soms nee te zeggen.
7. Vraag om tijd om na te denken
Als je je onder druk gezet voelt om meteen ja te zeggen, vraag dan om wat tijd om na te denken. Dit geeft je de ruimte om de vraag te overwegen en een weloverwogen beslissing te nemen zonder je onder druk te voelen.
8. Bouw zelfvertrouwen op
Oefen regelmatig met nee zeggen in verschillende situaties om je zelfvertrouwen op te bouwen. Hoe vaker je het doet, hoe gemakkelijker het wordt om zonder schuldgevoel je grenzen aan te geven.
Het leren zeggen van ‘nee’ vraagt tijd en oefening. Als dit een heel lastige voor je is, zoek dan ook oefenkansen in situaties waar je je goed op je gemak voelt. Je zal het steeds beter onder de knie krijgen en zo niet alleen je eigen welzijn maar ook je productiviteit verbeteren.
Ik deel nog graag dit schema dat je kan helpen :
Veel succes!
Comments