Grenzen kennen & samenwerken voor mentaal welzijn

Als erkend en opgeleid coach wil ik graag reageren op een recent artikel in de pers over Grenzen kennen & samenwerken voor mentaal welzijn coaches die niet gekwalificeerd zijn. "Daar zijn we weer", was mijn eerste reactie bij het lezen van de titel. Maar bij nader inzien kan ik er alleen maar heel blij mee zijn. Het is verfrissend om te zien dat het artikel nuance biedt voor wie verder leest dan de titel. Ik ben blij met de erkenning van de Vlaamse Vereniging van Klinische Psychologen dat coaches een ondersteunende rol kunnen hebben, mits zij een degelijke opleiding hebben gevolgd en blijven groeien via intervisie en bijscholing.

Dit onderwerp raakt een gevoelige snaar, omdat ik ook machteloosheid voel tegenover mensen die zich coach noemen zonder de nodige expertise. Ongetwijfeld goedbedoeld, kunnen zij wel ernstige schade aanrichten wanneer mensen met complexe problemen bij hen aankloppen en niet de hulp krijgen die zij echt nodig hebben. Dus jà.

Ik ben helemaal akkoord dat een goed kader nodig is om ervoor te zorgen dat mensen met de juiste achtergrond een rol als coach aannemen. Om van daaruit échte samenwerking op te bouwen en bij te dragen aan een gezonde, veerkrachtige samenleving.

Ik ben opgeleid als coach en daardoor ook erkend, door VDAB als loopbaancoach en door De Vereniging voor Erkende Stress en Burn-out Coaches. Ik blijf continu inzetten op professionalisering via opleiding en intervisie. Dit geeft mij niet alleen de vaardigheden om mensen professioneel te begeleiden, maar ook het besef van mijn grenzen. Ik weet waar en wanneer ik goed geplaatst ben om te helpen en wanneer de expertise van een arts of klinisch psycholoog aangewezen is.

Wanneer ik merk dat iemand klachten heeft die buiten mijn expertise vallen, verwijs ik door naar de juiste hulpverlener binnen de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) . Het fijne is dat dit wederzijds gebeurt: sommige psychologen en artsen sturen ook mensen naar mij door voor begeleiding bij stressmanagement en persoonlijke groei.

Er ís een duidelijke afbakening tussen GGZ en mentaal welzijn, hoewel er ook overlap kan zijn. GGZ richt zich op de behandeling van mentale stoornissen en ernstige psychische klachten, terwijl coaching zich focust op het verbeteren van mentaal welzijn.

"Mentaal welzijn richt zich meer op het bevorderen van een gezond en vervullend leven, stressmanagement en persoonlijke groei. Het gaat niet over de behandeling van klinische stoornissen en vooral over het verbeteren van kwaliteit van leven, veerkracht, zelfvertrouwen en prestaties." (VESB)

Als coach werk ik met mensen die ondersteuning willen bij het optimaliseren van hun mentale welzijn, zelfbewustzijn, persoonlijke competenties, werk-privébalans en/of met die mensen die professioneel een andere richting uit willen. In principe zijn ze gezond in de zin dat de oorzaak van hun vraag niet medisch van aard is.

Als coach werk ik met mensen die milde vormen van stress, overspanning of burn-out ervaren. Veel aandacht gaat naar preventie door mensen praktische vaardigheden en coping strategieën aan te leren, of door op zoek te gaan naar échte drivers, naar wat energie geeft en wat energie opslorpt. Zodat mensen van daaruit keuzes kunnen maken die aansluiten bij wat voor hen echt belangrijk is en wat hen (werk)geluk geeft.

Het is mijn overtuiging dat erkende coaches, door voortdurende professionalisering en samenwerking, een waardevolle bijdrage leveren aan het mentaal welzijn van mensen.

De VESB geeft een aantal voorbeelden van hoe die samenwerking complementair kan zijn.

• Wanneer iemand bijvoorbeeld stress ervaart, kan een coach helpen bij het leren ontspannen en bij het verbeteren van copingmechanismen. Bij aanhoudende of ernstige klachten zal de coach doorverwijzen naar de arts en/of klinisch psycholoog voor verdere diagnostiek en plan van aanpak.

  
  

• Burn-out is een voorbeeld waarbij zowel coaches als psychologen actief kunnen zijn. Een coach kan helpen bij (werkgerelateerde) problemen en stressmanagement. Als de burn-out echter leidt tot ernstige psychische klachten, zoals depressie of angst, wordt een klinisch psycholoog, psychiater of psychotherapeut ingeschakeld voor behandeling.

  
  

• Coaches kunnen helpen bij het verbeteren van mentaal welzijn door mensen te ondersteunen bij het ontwikkelen van veerkracht, wat hen kan beschermen tegen mentale problemen. Dit preventieve werk is belangrijk om mensen te helpen voordat (of om te voorkomen dat), ze in de GGZ terechtkomen.

Laat ons dus met alle professionals binnen de GGZ en beleidsmakers samen kijken hoe we deze complementaire aanpak verder kunnen uitbouwen.

Hilde Van Damme Addisi Coaching

Meer info:

• De aanleiding voor dit artikel : "Ze beloofden dat ik een kind zou kunnen krijgen": Psychologen slaan opnieuw alarm over wildgroei aan coaches | VRT NWS: nieuws

• De visie van VESB op samenwerking tussen psychiaters, psychologen, therapeuten en coaches VESB | ACSB - visie op samenwerking